Íþróttir styrkja vinatengsl
Hvað veldur því að börn vilja halda áfram í íþróttum?
Þetta skoðaði Benjamín Freyr Oddsson í lokaverkefni sínu í meistaranámi í íþróttasálfræði í Skotlandi. Það kom honum á óvart að ungum iðkendum er annt um bæði eigin vellíðan og annarra. Líka kom honum á óvart hversu mikil truflandi áhrif símar og raftæki hafa á unglinga og að þeim finnst gott að stunda íþróttir því að þá losna þau við áreitið.
Í verkefni sínu ræddi Benjamín við sjö börn af báðum kynjum í íþróttum í tveimur hópviðtalstímum. Auk þess tók hann viðtöl við hvern og einn þátttakanda. Að viðtölunum loknum skoðaði Benjamín hvort mynstur væri í svörunum.
Hvað kom þér helst á óvart í viðtölunum við þátttakendur?
Það hefur lengi verið talað um að skemmtun og ánægja í íþróttum sé mikilvægasti þátturinn í því að viðhalda íþróttaiðkun barna og unglinga. En það kom mér á óvart hvað þessi hugtök eru víðtæk og hafa mismunandi merkingu frá einum iðkanda til annars, þótt í raun og veru virðist öll svörin eiga sér rætur í líkamlegu heilbrigði og andlegri vellíðan. Það var mikið gleðiefni að komast að því hve meðvitaðir unglingarnir eru um andlegan líðan, bæði sína eigin og annarra, hversu annt þeim er um hana og hversu mikilvægt það er þeim að öðrum líði vel.
Eru ástæðurnar eitthvað langt frá því sem þú bjóst við?
Því má svara bæði játandi og neitandi, eins villandi og það kann að vera. Miðað við fyrri rannsóknir var nokkuð gefið að skemmtun og ánægja væri miðpunkturinn í þessu öllu. En það var fróðlegt að átta sig á hvað það er sem iðkendum finnst leggja grunninn að því að íþróttin sé skemmtileg og að hún stuðli að ánægju meðal þeirra. Eitt atriði af fleirum, sem maður hafði í raun ekki leitt hugann sérstaklega að, er notkun síma og annarra raftækja í íþróttum. Þá á ég við hvernig og hversu mikil áhrif þessi tæki hafa á unglinga með öllu því áreiti frá samskiptamiðlum sem þeim fylgir og hve mikill léttir er að því að komast frá þessu stöðuga áreiti þótt ekki sé nema í smátíma. Það var líklega sú niðurstaða sem ég hafði síst búist við enda eru ekki margar rannsóknir til um áhrif raftækja á börn og unglinga í íþróttum.
Þetta eykur skemmtun og ánægju í íþróttum
Niðurstöður rannsóknarinnar sýna að aukin skemmtun og ánægja í íþróttum hefur jákvæð áhrif á íþróttaiðkun unglinga og getur skilað því að ungt fólk haldi áfram að stunda íþróttir fram á fullorðinsár.
1. Þátttakendur nefndu mikilvægi samveru með öðrum iðkendum á æfingum. Samveran styrkir vinatengsl og gæti leitt til nýrra og fleiri vinatengsla og stærri vinahóps. Það að geta tengst öðrum þótti stór þáttur í andlegri vellíðan.
2. Hittingar og hópefli utan æfingatíma og/eða í æfingaog keppnisferðum þótti styrkja liðsheildina og vinatengslin meðal íþróttaiðkenda. Þar má telja sundferðir,
ferðir í keilu, matarboð og/eða út að borða svo fátt eitt sé nefnt. Þetta gefur iðkendum tækifæri til að kynnast persónulega og styrkja vinabönd.
3. Jákvæður stuðningur og hvatning frá æfingafélögum dregur úr streitu og bætir andlegan líðan. Á hinn bóginn geta neikvæð samskipti leitt til þess að ungir iðkendur hætti í íþróttum.
4. Öguð vinnubrögð, samskiptahæfni og hvatning þjálfara skiptir miklu máli í að búa til jákvætt andrúmsloft fyrir unglinga og gefa þeim rými til að bæta sig í
skipulögðu umhverfi.
5. Hugmyndaríkur þjálfari með stöðugt nýjar og fjölbreyttar æfingar gefur iðkendum tækifæri á bætingum sem eykur andlegan og líkamlegan styrk og vellíðan.
6. Þátttakendur lögðu áherslu á kosti þess að gera íþróttaæfingar að föstum lið í skipulagi dagsins. Á æfingum fá iðkendur tækifæri til samskipta við aðra, íþróttaiðkun
losar iðkendur frá inniveru, sjónvarpsáhorfi, tölvum og símum, hún bætir svefnvenjur og kemur daglegu lífi í fastar skorður.
7. Þátttakendur telja íþróttaiðkun mikilvæga fyrir framtíð sína, hvort sem um er að ræða atvinnumöguleika eða ánægjulegt fjölskyldulíf með börnum og vinum.
8. Íþróttaiðkun eykur líkurnar á að unglingar lifi heilbrigðu lífi því að hún gefur þeim tól sem hjálpar þeim til að styrkja sig andlega og líkamlega og lifa betra lífi en ella.
Greinin birtist í nýjasta tölublaði Skinfaxa, tímariti UMFÍ.